Hoành phi: xưa & nay

Hoành phi là thể loại đại tự thường có nhiều hơn một chữ và được treo ngang. Câu đối có 2 bên cân xứng nên ngày xưa người ta thường treo, khắc câu đối ở 2 bên cổng, 2 bên tường, 2 cột ở 2 bên gian giữa nhà,... Còn phần ngang bên trên cổng, trên cửa nhà, hay ở trên chính giữa gian nhà là nơi để treo hoành phi.

Loại hoành phi treo bên ngoài, phía trên cổng còn có chức năng là biển hiệu của ngôi nhà. Những nhà quyền quý, có thế lực hoặc giàu có thì cổng được xây hoặc bằng gỗ, có mái che và thường tương xứng với quy mô ngôi nhà hoặc danh tiếng của người chủ. Ngày nay, biển hiệu của các tổ chức, công ty treo trên cửa, cổng các toà nhà chính là loại hoành phi này. Nhưng vị trí & hình thức thì đã thay đổi đa dạng hơn.

Một bức hoành phi ở Văn miếu - Quốc tử giám (ảnh sưu tầm)

Loại hoành phi treo trong nhà thường mang một ý nghĩa nào đó thể hiện mục tiêu, giá trị, tư tưởng hoặc ý chí của người chủ. Ví dụ, trong truyện Thuỷ Hử, bức hoành phi ở nơi tụ họp của các anh hùng Lương Sơn Bạc là "Tụ nghĩa đường" - nơi tụ nghĩa, thể hiện mong muốn quảng giao hội tụ các hảo hán trong thiên hạ (tư tưởng chủ đạo của Tiều Bảo Chính). Hoặc ở đình Sơn Phong (Hội An) có bức hoành phi của chúa Nguyễn Phúc Chu với nội dung "Cứu thế độ nhân",  phần nào phản ánh tư tưởng trị quốc của vị chúa nhà Nguyễn.

Ngày nay, ngoài biển hiệu thì các tổ chức hay công ty còn hay có một câu khẩu hiệu (slogan) của mình. Ví dụ, Viettel có câu "hãy nói theo cách của bạn", LG thì có "Life is good" (cuộc sống tốt đẹp), Apple có "think different" (suy nghĩ khác biệt), hay câu "Setting the Standards" (thiết lập tiêu chuẩn) của Airbus,... đều có thể coi là những bức hoành phi nhiều ý nghĩa.